బాలసాహిత్యంలో గేయం ఒక ముఖ్యమైన ప్రక్రియ. గేయరీతులలో అంత్యప్రాస, ఆదిప్రాసలకు స్థానం ఉంది. అంత్యప్రాసలలో 1,2 పాదాలకు మరియు 3,4 పాదాలకు అంత్యప్రాస ఒక రీతి. మరొక రీతి 1,3 పాదాలకు, 2,4 పాదాలకు ఉంటుంది. ఈ ప్రాస నియమాలన్నీ ప్రాచీన గేయరీతులలో ఇమడ్చబడి నేటికీ కొనసాగుతున్నవే. బాలసాహిత్యం మాత్రమే కాక జానపద గేయాలు ఇతర గేయాలకు కూడా ఈ అంత్యప్రాస వలన ఒక చక్కని లయ, శబ్దసౌందర్యం చేకూరుతుంది.

కేవలం నాలుగు పాదాలతో పాదానికి రెండేసి పదాలతో అంటే కేవలం ఎనిమిది పదాలతో ఒక భావాన్ని మెరుపులా తళుక్కుమనిపిస్తే .. అదీ 1,3 మరియు 2,4 పాదాలకు అంత్యప్రాసతో సాగితే..ఎంత బాగుంటుందీ? ఈ ఆలోచనే చేశారు శ్రీ తాండ్ర చిరంజీవి గారు. వీరు ఖిలావరంగల్, పడమరకోట, వరంగల్ జిల్లా వాసి.

తెలుగుభాషను బతికించుకుని కొందరిచేతనైనా హృదయంలోని పదసంపదను వెలికితీయించేలా రచనలు చేయించాలనే ఆశయం నుండి పుట్టినదే "మెరుపులు" ప్రక్రియ అంటారు చిరంజీవి గారు. కవిత్వం కష్టం అనే భావనతో ఉన్న ఔత్సాహిక అభ్యుదయ రచయితలలో ఉత్సాహం నింపి పురాణాలు మొదలు, సామాజిక అంశాలదాకా దేనినైనా అందంగా చెప్పించే ప్రయత్నంలో కృతకృత్యులయ్యారు చిరంజీవి గారు.

ప్రక్రియ ఏదైనా దానిలో కవిత్వం ఇమడ్చగలిగి పాఠకుల హృదయానికి చేరువైనదే కాలానికి నిలబడుతుంది. ఈ సత్యం జగద్విదితమే. అయినప్పటికీ కవులలో ఉత్సాహం పెంచి ప్రోత్సహించే ఆలోచనతో వివిధ పత్రికల మెయిల్ ఐడి లు ఇస్తూ, వివిధ ఇ-సంకలనాల, కవిసమ్మేళనాల సమాచారాన్ని వాట్స అప్ గ్రూప్ ద్వారా మెరుపులు రాసే కవులకు చేర్చుతూ ఎంతో యాక్టివ్ గా ఉంటారు చిరంజీవి. వీరి ఉత్సాహానికి తగినట్లే 88 మంది పైగా కవులు చక్కని మెరుపులు మెరిపిస్తూ వివిధ దినవార పత్రికలలో తళుక్కుమంటుంటారు. కవిసమ్మేళనాలలో మెరుపులు ప్రక్రియను ఎంచుకుని తమ గళం వినిపిస్తుంటారు. మెరుపులలో ప్రస్తుతం 3780 పైగా రాసి అక్కి నర్సింహులు గౌడ్ దూసుకుపోతున్నారు.

కవులను మరింతగా ఉత్సాహపరచడానికి చిరంజీవి గారు సంఖ్య ఆధారంగా కొన్ని బిరుదులను ప్రకటించారు. రాశి కన్న వాశి ఖచ్చితంగా ముఖ్యమే అయినప్పటికీ ఇటువంటి ప్రోత్సాహకాలు కవులలో ఉన్న స్తబ్ధతను పోగొట్టి కవితా వస్తు అన్వేషణకై వారికి ఉత్తేజమివ్వగలవు.

మెరుపుల సంఖ్య    బిరుదు
100 - మెరుపు మిత్ర; 200 - మెరుపు రత్న; 500 - మెరుపు ప్రకాశరత్న; 1000 – మెరుపు మణిరత్న; 2500 - మెరుపు భూషణ రత్న.

మెరుపులు చాలా సరళమైన అందమైన ప్రక్రియ. నేను ఆనందవేదిక పీరియడ్ సమయంలో పాఠశాలలో 7వ తరగతి విద్యార్థులచే రాయించి వారిలో ఆనందం చూశాను. పెద్దలనుండి పిల్లల వరకు రచించి/చదివి ఆనందింపదగిన ఈ ప్రక్రియ నియమాలను ఒకసారి చూద్దాం.

మెరుపులు కవితా ప్రక్రియ నియమాలు:

1. ఇందులో 4 పాదాలు ఉంటాయి.
2. 1,3 పాదాలలో రెండేసిపదాలు ఉండాలి.2,4 పాదాలలో రెండు లేదా ఒక పదం ఉండొచ్చు.
3. 1,3 మరియు 2,4 పాదాలకు అంత్యప్రాస ఉండాలి.
4. 1,2 పాదాలలోని మొదటి పదాలు జంటపదాలుగా ఉంటే బాగుంటుంది. లేకపోయినా ఫర్వాలేదు.