౩. ఆంధ్ర మహాభారత రచన ప్రారంభం – భారత రచనకు గల కారణాలు

“ఆంధ్ర సాహితీ పరులంతా ఏటేటా పండుగ చేసుకోవాల్సిన రోజు తెలుగు భారతం పుట్టిన రోజు” ఆరుద్రకు గల ఆంధ్ర సాహిత్యాభిమాన కల్పవృక్షానికి పూచినా అక్షర కుసుమాలివి. మన పుట్టిన రోజులను ఘనంగా జరుపుకోవడమే గాని – భారతాన్ని గాని, అది పుట్టినరోజును గాని తలచుకోవడం ఎప్పుడో మరిచిపోయాము మనం.

వైదిక మతం – జైన, బౌద్ధమతాలు

శాస్త్రాలను, విద్యను తమ గుప్పిట్లో పెట్టుకొన్న మతం వైదిక మతం. సామాన్య మానవులకు జ్ఞానం అందుబాటులో లేని అట్టి పరిస్థితులలో ఉద్భవించాయి జైన, బౌద్ధమతాలు. సామాన్య ప్రజల కొరకు, స్త్రీల కొరకు ఇంకా రాణుల కొరకు కూడా జైన తీర్ధంకరులు, బౌద్ధ శ్రమణులు తమ మతాలను చక్కగా ప్రచారం చేశారు. అనుకొన్నట్టుగానీ ప్రజలంతా జైన, బౌద్ధ మతాలను అనుసరించి ఆరాధించడం ప్రారంభమయింది. వైదిక మతస్థుల గుండెల్లో దడ మొదలైంది. రాణులు ఆ యా మతాలకు విరాళాలు ఇచ్చారు. అపుడు కుమారభట్టు మొ||వారు వైదిక మతాన్ని కాపాడటం కోసం జైన, బౌద్ధమతాలను అధ్యయనం చేసి ఆ యా మతాలను ఖండించారు.

శంకరాచార్యులు విష్ణుమూర్తి యొక్క దశావతారాలలో 9వ అవతారంగా బుద్ధుని అవతారాన్ని ప్రకటించి ప్రజలను మంత్ర ముగ్దులను చేశాడు. నిజంలో రుద్రుడు అనార్యమతానికి చెందినవాడు. అనార్య దేవత, శంకరాచార్యుల పుణ్యమా అని త్రిమూర్తులలో ఒకడయ్యాడు. ఈ విధంగా జైన, బౌద్ధాలను బలహీనం చేయడం వల్ల వైదికమతం పుంజుకొంది. (పేజి 127).

రాజరాజ నరేంద్రుని తల్లిదండ్రులు జైన మతస్థులు. కానీ దక్షిణ భారతదేశంలో ఆనాడు విలసిల్లుతున్న శైవ మతాన్ని రాజరాజ నరేంద్రుడు స్వీకరించాడు. వైదిక మతాన్ని ఉద్ధరించడానికి రాజరాజు వర్ణాశ్రమ ధర్మాలను అనుసరించాడు. అందుకే సంస్కృత మహాభారతాన్ని నన్నయ చేత తెనిగించే ప్రయత్నం చేశాడు. దీనిని గురించి చెప్తూ “అగ్రవర్ణముల వారి అధికారము పదిల పరచుటకై ప్రాచీన మత గ్రంథములను దేశ భాషలలోకి పరివర్తింప జేసిరి. ఇదియే కాబోలు తొలుదొల్తున పంచమ వేదమును సృజించుటకు హేతువు” అన్నారు కట్టమంచి రామలింగా రెడ్డి గారు (ఆరుద్ర, పేజీ 127).

భారత రచనకు మరో కారణం (స.ఆం.సా పేజీ 128)

తెలుగు కవులు కన్నడంలో, సంస్కృతంలో వ్రాసిన కావ్యాలు దొరికాయి. కానీ తెలుగులో వ్రాసిన కావ్యాలు దొరకలేదు. కన్నడంలో ‘విక్రమార్జున విజయం’ అనే పేరుతో పంప భారతం, గదా యుద్ధం అనే మరో కావ్యం భారత కథను ప్రచారంలోని తెచ్చాయి. తమిళంలో “వెణ్బా” గీతాలలో భారత రచన జరిగింది.

సంస్కృత భారతాన్ని దేవాలయాల్లో పురాణంగా చెప్పేవారు. సంస్కృతంలో పంచరాత్రలు, మాట కావ్యం, కర్ణ భారం వంటి రచనలు – భాసుని నాటకాలు పాండవుల కథను రసవత్తరంగా చిత్రించాయి. ఇవన్నీ చూచిన రాజరాజు “బహు భాషల, బహు విధముల, బహు జనముల వలన వినుచు భారత బద్ధ స్ఫృహుడై నన్నయను భారత రచనకు పూనుకొమ్మని వేడుకొన్నాడు. భారత రచన ప్రారంభమైంది. ఈ విధంగా భారతానికి భారీ ప్రచారం జరిగింది (స.ఆం.సా పేజీ 128).

రాజ మహేంద్ర పురంలో సకల భువన లక్ష్మీ విలాస నివాసమైన కోటలో, విద్యా విలాస గోష్ఠిలో ఇష్ట కదా వినోదాలతో రాజరాజు ఆనందించేవాడు. ఆ గోష్ఠిలో గొప్ప పౌరాణికులు, వైయాకరణులు, మహా కవులు, వివిధ తర్క విగాహిత సమస్త శాస్త్ర సాగర ప్రతిభులైన తార్కీకులు ఉండేవారు.

అట్టి సభలో ఒకనాడు రాజరాజు తనకు అనురక్తుడు, లోకజ్ఞుడు, శబ్ద శాసనుడు, ఉభయ కావ్య రచనా శోభితుడు అయిన నన్నయ గారిని చూచి ఇలా అన్నాడు.

“విమలమతిలో అనేక పురాణాలు విన్నాను. అర్థ, ధర్మ శాస్త్రాల తెరగు తెలుసుకొన్నాను. ....అయినా నా మనసులో ఎప్పుడూ శ్రీ మహాభారతం లోని అంతరార్థం వినాలనే అభిలాష అధికంగా ఉంటూ ఉంది. అదీ కాక మా చంద్రవంశం లో ప్రసిద్ధులైన పాండవోత్తములను గూర్చి నిరంతరం వినాలను కొంటున్నాను....నా మనసెప్పుడూ భారత కథా శ్రవణ ప్రవణమే (ఆసక్తి) కాబట్టి కృష్ణద్వైపాయనుడు, మునిశ్రేష్టుడు రచించిన మహా భారతంలో నిరూపితార్థమేమిటో తెలిసేటట్లు మీ తెలివితేటలు, ప్రతిభ చూపించి తెలుగులో రచించండి” అని నన్నయను రాజరాజు కోరాడు. నన్నయ పద్యానికి ఆరుద్ర వచనానువాదమిది. నన్నయ పద్యం ఈ క్రింద ఇస్తున్నాను.