Menu Close
sahiti-pudota

కుమారి శతకము

కం. ఆకులొసగిఁనఁజేకొని
పోఁకనమిలి సున్నమడుగఁ బోయినఁగని యీ
లోకులు నవ్వుదురు సుమీ
కైకొనవలె మంచినడత ఘనత కుమారీ!
తాత్పర్యము: ఆకులు చేతపట్టుకొని, వక్కనములుచు, సున్నము అడిగినవానిని చూచి లోకులు నవ్వుదురు. అందువలన ఈ విధంగా మంచి నడవడిక కలిగి నడుచుకొనవలెనో ఆ విధంగా నడచిన కీర్తి కలుగును.
కం. ఇక్కడి దక్కడ నక్కడి
దిక్కడ జెప్పినను వారి కిద్దరికిఁ బగల్
పొక్కినఁగల చేడియల
మ్మక్కాయిడుమాళ్ళమారి యండ్రు కుమారీ!
తాత్పర్యము: ఇక్కడి మాటలు అక్కడ, అక్కడి మాటలు ఇక్కడ చెప్పి ఇరువురి మధ్య పగలు, ద్వేషాలు పెరుగునట్లు చేయు స్త్రీని తోటి ఆడవాళ్ళు తగవుల మారి, కయ్యాలమారి అని అందురు.
కం. ఎంతటి యాకలి గలిగిన
బంతిన గూర్చుండి ముందు భక్షింపరు సా
మంతులు బంధువులును నిను
మంతైనను జెల్లందందు రమ్ము కుమారీ!
తాత్పర్యము: పంక్తిలో కూర్చొని భోజనము చేయునపుడు ఎంత ఆకలి అయినను ముందుగా తినరాదు. అట్లు తినినచో బంధువులు తిండి పోతని నిందింతురు.
కం. ఇంటగలఁగుట్టు నీపొరు
గింట రవంతైనఁదెలుప నేగకు దానన్
గంటసపడి నీవారలు
గెంటిచెద రిల్లు వెడలఁ గినుక కుమారీ!
తాత్పర్యము: ఇంటిలోని గుట్టును పొరుగింటిలో ఎవరికిని తెలుపకు. అలా తెలిపితివేని అది గోరింతలు కొండంతలై నీ అత్తమామలు, భర్తకు తెలిసి నిన్ను ఇంటినుండి గెంటివేసెదరు. కనుక జాగ్రత్త కుమారీ!
కం. ఇద్దరు గూడుక యొకచో
నొద్దిక మాటాడుచుండ నొదిగి యొదిగి యా
యొద్దకుఁ జనగూడదు తన
పెద్దతనం బెల్ల నణఁగబెట్టుఁ కుమారీ!
తాత్పర్యము: ఇద్దరు వ్యక్తులు ఒకచోట కూడి రహస్యము మాట్లాడుచున్నపుడు వారి వద్దకు ఒదిగి ఒదిగి ఆ విషయము వినుటకు వెళ్ళరాదు. అటుల వెళ్ళినచో తన గౌరవము పోవును.
కం. పెనిమిటి వలదని చెప్పిన
పని యెన్నఁడుఁ జేయరాదు బావల కెదుటన్
గనపడఁగ రాదు కోపము
మనమున నిడుకొనక యెపుడు మసలు కుమారీ!
తాత్పర్యము: భర్త వద్దని చెప్పిన పనిని ఎప్పుడూ చేయక, బావ గారి ముందర తిరుగక, ఇతరుల యందు కోపము మనస్సున ఉంచుకొనక సుఖముగా మెలగవలయును.
Posted in March 2019, సాహిత్యం

Leave a Reply

సిరిమల్లెకు మీకు స్వాగతం! మీ స్పందనకు ధన్యవాదాలు. త్వరలోనే ప్రచురించబడుతుంది!!