“ఎంతవరకూ చెప్పాను?” దేవదాసు అడిగాడు, సీసాలోని బ్రాంది ఇంకొంచెం గ్లాసుల్లో పోస్తూ.

“ఎంతవరకూ చెబితేనేం కానీ, తాగేటప్పుడు రామాయణం, మహాభారతం కథలు చెప్పవద్దని తాగుతున్న ప్రతిసారీ చెబుతున్నాను. ఏనాడన్నా వినిపించుకుంటేనా నువ్వు” సణుగుతున్నాడు కబీరు.

“తాగేటప్పుడు ఏ కథయితేనేం? వాడి నోటి దురద తీరేదాకా వాగుతుంటాడు. తర్వాత ఎలాగూ గుర్తుండదు కదా!” అన్నాడు వైనతేయుడు.

“మీరు నోరు మూసుకోండోయ్. నువ్వు చెప్పరా దేవదాసూ. అప్పుడు రాముడూ, సీతా, ఆ మూడోవాడెవరు… లక్ష్మణుడేనా? వనవాసానికి వెడుతూ నదిని దాటుతున్నారు. అప్పుడేమయింది?” అన్నాడు సా.రా. (అతని పూర్తి పేరు సామర్లకోట రామారావు)

“ఆఁ! ఏం చెప్పాను? వాళ్ళు సరయూ నదిని దాటబోతున్నారు. పడవ సిద్ధంచేసి, సిద్ధంగా ఉన్నాడు మిస్టర్ గుహుడు” గ్లాసులోని బ్రాందీని ఇంకో గుటకవేసి, “ఎంత వరకూ చెప్పాను?” అడిగాడు దేవదాసు.

“నువ్వు చెబితే చెప్పు లేకపోతే లేదు. మధ్యలో వెథవ ప్రాంప్టింగ్ అడక్కు. నాకసలే తలనొప్పి” విసుక్కున్నాడు కబీరు.

“యస్, చెబుతున్నాను. శ్రీరాముడు పడవెక్కబోతూ ఒడ్డున నుంచుని సెండాఫ్ ఇవ్వటానికి వచ్చిన ప్రజావాహిన్ని చూశాడు. వారి మనసులో బాధని గ్రహించాడు. దగ్గరకు వచ్చి ‘సోదర, సోదరీమణులారా! మీరు నా మీద చూపుతున్న ప్రేమని, ఆప్యాయతని మరచిపోలేకుండా వున్నాను. మీకందరికీ ధన్యవాదాలు. దయచేసి వెనక్కి తిరిగి అయోధ్యకి వెళ్ళి సుఖంగా జీవించండి’ అని దీవించి పడవ ఎక్కాడు. పడవ భారంగా కదిలింది” ఆగాడు దేవదాసు.

“అంతమంది పడవ ఎక్కాక భారంగా కాకపోతే తేలిగ్గా కదులుతుందా భగవాన్లూ” అన్నాడు వైనతేయుడు.

“కానీవోయ్” అన్నాడు తను కానిస్తూ సారా.

“తర్వాత రామాయణం ఇరవై నాలుగు రీళ్ళ తెలుగు సినిమాలా పథ్నాలుగు ఏళ్ళు వనవాసం చేస్తూ, బోలెడు మలుపులూ, సందులూ తిరిగింది. రాముడు కూడా తిరిగీ తిరిగీ, తన పని కానిచ్చి, సీతా, లక్ష్మణ, హనుమలతో వెనుతిరిగాడు. మళ్ళీ సరయూ నదీతీరానికి వచ్చారు. పడవ ఎక్కి ఆనందోత్సాహాలతో నదిని దాటి, ఈవల ఒడ్డున అడుగుపెట్టారు. అప్పుడే చూశాడు రాముడు. నది ఒడ్డున ఇరవై ముఫై మంది పెద్దమనుష్యులు నుంచుని వున్నారు. గడ్డాలూ మీసాలూ పెరిగిపోయి, గుబురుగా నేల మీద వేలాడుతున్నాయి. చూడగా చూడగా వాళ్ళు పధ్నాలుగేళ్ల నించీ అక్కడే నిలుచుని వున్నట్టు అనిపించింది. స్నానపానాదులు లేవేమో, వాళ్ళ దగ్గర బాగా దుర్గంధం వేస్తున్నది. ఆహార పానీయాలు కూడా లేవేమో ఎండిపోయి బక్కచిక్కిపోయారు.

శ్రీరాముడిని చూడగానే వారి కన్నులలో కాంతి కనిపించింది. చలనం వచ్చింది. గబగబా ముందుకు వచ్చి, రాముడి కాళ్ళకు సాష్టాంగ నమస్కారం చేశారు” దేవదాసు ఆగాడు ఇంకొక చుక్క వేసుకుందామని.

“ఒరే దేవదాసూ! ఇదంతా నిజంగా రామాయణంలో వుందిట్రా?” అడిగాడు కబీరు.

“ఉంటే.. వాడు చెప్పటమూ, మనం వినటమూ ఎందుకురా అవధాన్లూ? నీ అనుమానాలు అవతల పెట్టి వాడు చెప్పేది విను. ఊఁ! నువ్వు చెప్పరా?” అన్నాడు సారా, ఇంకో సీసా మూత తెరుస్తూ.

“శ్రీరాముడు సంభ్రమంతో అడిగాడు వారిని. ‘ఎవరు బాబూ మీరు? దొంగ స్వాములా, సన్యాసులా, బాబాలా? మీరెందుకిలా (కంపుకొడుతూ) వున్నారు? వాట్ హాపెండ్ టు యూ?’ అని. వాళ్ళు ఒక్కసారిగా పైకి లేచి, మోకాళ్ళ మీద మందంగా అంటుకున్న మట్టిని దులుపుకున్నారు. అందరూ ఒక్కసారిగా గొంతెత్తి ఇలా అన్నారు. ‘శ్రీరామచంద్ర మహాప్రభూ! నువ్వు దైవాంశ సంభూతుడివి. మేమెవరో తెలియక నువ్వడగటం లేదు. మమ్మల్ని పరీక్ష చేస్తున్నావు. అయినా అడిగావు కనుక చెబుతున్నాము. పధ్నాలుగేళ్ళయిందేమో, నువ్వు వనవాసానికి వెళ్ళేటప్పుడు, మన ఊరి వారందరం నిన్ను కనురాలా చూద్దామని ఈ నదీతీరానికి వచ్చాము. నువ్వు వెళ్ళిపోతూ, ‘సోదర, సోదరీమణులారా! మీరు మీ ఇళ్ళకు తిరిగి వెళ్ళి సుఖంగా వుండండి’ అన్నావు. అని అరణ్యానికి వెళ్ళిపోయావు. గుర్తున్నది కదా! అప్పుడు మాతో వచ్చిన పురుషులూ, స్త్రీలూ అందరూ వెనుతిరిగి అయోధ్యకు వెళ్ళిపోయారు. కానీ ఆ రెంటికీ చెందని మా సంగతి ఏమిటని నువ్వు ఆలోచించలేదు. నీ ఆజ్ఞ లేకుండా మేము వెనక్కి తిరిగి ఎలా వెళ్ళటం? అందుకే నిద్రాహారాలు లేకుండా ఇన్నేళ్ళూ, ఇలా ఇక్కడే, ఈ ఒడ్డునే వున్నాము. ఇన్నాళ్ళకు మమ్మల్ని కనికరించావు శ్రీరామచంద్రా!’ అని మళ్ళీ రాముడి కాళ్ళ మీద పడ్డారు వాళ్ళందరూ. అప్పుడు శ్రీరాముడు వారి ఆప్యాయతకూ, ప్రేమకూ, క్రమశిక్షణకూ మిగుల సంతోషించాడు. ‘స్నేహితులారా, మీ సేవా తత్పరతకి ఎంతో ఆనందంగా వుంది. కొన్ని వేల సంవత్సరాల తర్వాత కలియుగం వస్తుంది. ఆ కలియుగంలో మీరందరూ ఐశ్వర్యానందాలతో సుఖపడేలా వరం ఇస్తాను. ఆ కలియుగంలో మీరంతా భారతదేశంలో ఫలానా వాళ్లుగా పుట్టి, మీరిప్పుడు ఎంత త్యాగం చేశారో అంతకన్నా

ఎన్నో రెట్ల సౌఖ్యాన్నీ, కోట్ల సౌభాగ్యాన్నీ, ఏమీ శ్రమ పడకుండా అనుభవించండి’ అని దీవించాడు” దేవదాసు చెప్పటం పూర్తిచేసి ఇంకో చుక్క వేసుకుంటున్నాడు.

“నీ ముఖంలా వుంది. ఆ ఫలానా ఎవరో, ఏమిటో చెప్పి ఏడవరాదూ?” అడిగాడు కబీరు విసుగ్గా.

“ఏడుస్తాను. చెప్పే ఏడుస్తాను. నాకా శ్రీరామచంద్రుడే కలలో కనపడి చెప్పాడు ఆ ‘ఫలనా’ ఎవరో! ఇప్పుడు వాళ్ళు ఎక్కడున్నారో, ఏం చేస్తున్నారో. కానీ నేను చెప్పేలోగా మీరే ఆలోచించి చెప్పాలి. యూస్ యువర్ బ్రైన్స్ అండ్ టెల్ మి” అన్నాడు దేవదాసు, ఇంకోసారి గ్లాసు నిండా బ్రాందీ పోసుకుని గుటకలు వేస్తూ తాగటం మొదలుపెట్టాడు.

“నేను చెబుతాను. దేవుడి పేరుతో మోసాలు చేసి ప్రజల్ని దోచుకుంటున్న దొంగ స్వాములూ, సన్యాసులూ, బాబాలూ” అన్నాడు కబీరు.

దేవదాస్ నవ్వాడు. “కాదు. యు ఆర్ రాంగ్” అన్నాడు.

“స్వార్థంతో, పదవీ వ్యామోహంతో, ధనాపేక్షతో ప్రజలని మోసం చేస్తూ, నమ్మినవారినే వెన్నుపోటు పొడుస్తూ, తమ వారసులకి పట్టాభిషేకం చేసే రాజకీయ నాయకులు” అన్నాడు వైనతేయుడు.

“కాదు. నువ్వు దాల్లో లెగ్గేశావు” అన్నాడు దేవదాసు ముద్ద ముద్దగా.

“తెలుగు సినిమాల్లో బూతు పాటలు, మాటలు వ్రాసేవాళ్ళు. సగానికి తక్కువ బట్టలు వేసి ఆడవాళ్ళ చేత బూతు డాన్సులు చేయించే సినిమా దర్శకులు. ఆ జన్మలో అనుభవించలేనిది ఈ జన్మలో అనుభవిస్తున్నారేమో” సారాగారి అభిప్రాయం.

“కాదురా నాన్నా, కాదు” అన్నాడు దేవదాసు ముద్దు ముద్దుగా.

“నేను చెప్పనా? అక్రమ వ్యాపారాలు చేసే నల్ల బజారుగాళ్ళు. కల్తీగాళ్ళు. లంచాలతో కుంచాలు నింపుకునే ఉద్యోగులు. దేశాన్ని ఎన్నో రకాలుగా నంజుకు తినే ఆరాచకం వెధవలు” అన్నాడు కబీరు.

“వీళ్ళెవరూ కాదు”

“కుల, మత, ప్రాంతీయ, భాషా బేధాలతో రెచ్చగొట్టి ప్రజలని విడదీసేవాళ్ళు”

“నో”

“పేదవాళ్ళని పీడిస్తూ పాతాళానికి తొక్కేసే ధనమదాంధులు”

“నో... నో”

“ప్రతిదానికీ నో నో అంటావేమిట్రా సన్నాసీ! అదేమిటో చెప్పి చావకూడదూ” అన్నాడు సారా కోపంతో.

“చెప్పనా.. చెబుతున్నాను వినండి. జాగ్రత్తగా వినండి” అంటూనే బాటిల్ ఎత్తి గడగడా త్రాగేశాడు దేవదాసు.

“చెప్పు!” అన్నాడు వైనతేయుడు.

“చె… బు… తు… న్నా… ను…” అంటూనే మైకం కమ్మి, తూలి ‘టప్’ మని క్రింద పడ్డాడు దేవదాసు.

“ఒరే.. దేవదాసూ…” అంటున్నాడు కబీరు.

“పీపాలకు పీపాలు త్రాగాక ఇక వాడేం లేస్తాడు? కథ ఎప్పుడు పూర్తి చేస్తాడు. తాగుబోతు వెధవ” అన్నాడు సారా, ఇంకో గుటక వేస్తూ.

“అయితే, ఇంతకీ ఎవరై వుంటారు ఆ ఫలానాగాళ్ళు?” వైనతేయుడికి జవాబు కావాలి మరి.

“ఎవరో.. దేవదాసులాటి తాగుబోతులే అయివుండాలి” అన్నాడు కబీరు, బాటిల్ ఎత్తి గడగడా తాగుతూ.